Ngành Y tế tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc theo đơn

Thuốc tây vốn được coi là “con dao hai lưỡi” không thể tùy tiện sử dụng. Thế nhưng, hiện nay tình trạng người dân tự ý mua thuốc không theo đơn diễn ra còn khá phổ biến, không chỉ gây hại cho sức khỏe người bệnh, mà còn làm gia tăng tình trạng kháng lại thuốc rất nguy hiểm. Do vậy, việc tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc theo đơn đang được ngành Y tế đẩy mạnh thực hiện.

Tư vấn sử dụng thuốc cho bệnh nhân theo đơn của bác sĩ

Tính đến tháng 9/2019, toàn tỉnh có 336 cơ sở kinh doanh dược gồm 08 cơ sở bán buôn, 104 nhà thuốc, 224 quầy thuốc cung ứng thuốc chữa bệnh, bao gồm chi nhánh của các Công ty Cổ phần dược VTYT, các quầy thuốc bán lẻ, nhà thuốc, quầy thuốc tư nhân… phục vụ thuận lợi nhu cầu mua và sử dụng thuốc điều trị bệnh của người dân. Bên cạnh những thuận lợi, việc có nhiều cơ sở cung ứng thuốc chữa bệnh cũng kéo theo những hệ lụy. Đó là việc mua bán thuốc quá đơn giản nên người dân không cần đến việc khám và chẩn đoán của bác sĩ mà tự xem những triệu chứng của cơ thể rồi tự ý “kê đơn”, mua thuốc cho mình, trong khi người mua không có kiến thức về lĩnh vực dược phẩm. Việc mua, dùng thuốc kháng sinh mà không có đơn bác sĩ và dùng không đủ liều có thể gây những hậu quả nghiêm trọng của tình trạng kháng kháng sinh như hiện nay. Khi đã bị kháng thuốc, việc dùng thuốc kháng sinh và các liệu pháp điều trị người mắc bệnh do nhiễm khuẩn sẽ không còn hiệu quả hoặc hiệu quả thấp.

Thực hiện Quyết định số 4041, ngày 07/9/2017 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc phê duyệt Đề án tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn giai đoạn 2017 – 2020; Thông báo số 192 của Văn phòng Chính phủ về ý kiến kết luận của Phó thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam tại cuộc họp về ứng dụng công nghệ thông tin kết nối mạng các cơ sở cung ứng thuốc; Ngày 20/8/2018, UBND tỉnh Lào Cai đã ban hành Kế hoạch số 249, triển khai Đề án “Tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn giai đoạn 2017-2020” của Bộ Y tế trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Theo đó, UBND tỉnh giao Sở Y tế chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành có liên quan và ủy ban nhân dân các huyện, thành phố thực hiện 04 giải pháp: về thông tin truyền thông, tập huấn, đào tạo và tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm nhằm quyết liệt kiểm soát thực trạng kê đơn thuốc và bán thuốc theo đơn trên địa bàn tỉnh.

Để thực hiện được mục tiêu trên, trong năm 2018 Sở y tế đã phối hợp với tập đoàn Viễn thông quân đội (Viettel) và các đơn vị cung cấp phần mềm quản lý nhà thuốc trên địa bàn triển khai ứng dụng công nghệ thông tin kết nối liên thông cơ sở cung ứng thuốc, đảm bảo truy xuất nguồn gốc thuốc, kiểm soát hạn dùng của thuốc, kiểm soát giá thuốc, quản lý chất lượng thuốc, cụ thể: Sở Y tế và Viettel Lào Cai đã phối hợp tổ chức các đợt tập huấn ứng dụng công nghệ thông tin kết nối các cơ sở bán lẻ thuốc. Đến nay 100% nhà thuốc trên địa bàn tỉnh đã được tập huấn về ứng dụng công nghệ thông tin kết nối các cơ sở bán lẻ thuốc và đã trang bị cơ sở vật chất, trang thiết bị để phục vụ việc kết nối. Đến hết ngày 26/3/2019, toàn tỉnh có 108 cơ sở đã tiến hành kết nối liên thông trên hệ thống mạng dược quốc gia trong đó có 104 nhà thuốc và 04 quầy thuốc. Cùng với đó, Sở Y tế cũng đã tiến hành giám sát các cơ sở trong việc thực hiện kết nối liên thông trên hệ thống kết nối liên thông cơ sở cung ứng thuốc và giám sát, đôn đốc, nhắc nhở các cơ sở thực hiện việc kết nối, kết hợp với kiểm tra thẩm định cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dược và chỉ đạo Văn phòng HĐND&UBND các huyện, thành phố tiến hành kiểm tra các cơ sở hành nghề dược trên địa bàn.

Sở Y tế liên tục có chỉ đạo các nhà thuốc trên địa bàn tỉnh tăng cường việc thực hiện kết nối liên thông trên phần mềm kết nối liên thông các cơ sở bán lẻ thuốc và chỉ đạo Văn phòng HĐND&UBND các huyện, thành phố thực hiện kiểm tra, giám sát việc thực hiện kết nối liên thông của các nhà thuốc trên địa bàn quản lý, báo cáo kết quả kiểm tra, xử lý vi phạm (nếu có) về Sở Y tế. Sở Y tế cũng sẽ tiến hành kiểm tra đột xuất việc thực hiện kết nối liên thông của các nhà thuốc trên địa bàn tỉnh. Trong trường hợp các nhà thuốc không thực hiện kết nối liên thông cơ sở bán lẻ thuốc, Sở Y tế sẽ có biện pháp xử lí. Tính đến nay, sau gần 1 năm triển khai Đề án “Tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn giai đoạn 2017-2020”, thực trạng kê đơn thuốc và bán thuốc theo đơn tại các nhà thuốc trên địa bàn tỉnh đã có những chuyển biến tích cực. Nhiều nhà thuốc đã chủ động tư vấn khách hàng đến khám tại các cơ sở y tế để được chẩn đoán và có đơn thuốc điều trị phù hợp, đặc biệt là đối với các loại thuốc kháng sinh, thuốc đặc trị.

Với những nỗ lực của ngành Y tế, hy vọng mục tiêu 100% các cơ sở bán lẻ thuốc trên toàn tỉnh hoàn tất công tác kết nối mạng và tuân thủ chặt chẽ quy định kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn vào cuối năm 2019 có thể thành công, đúng theo như kế hoạch phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực y tế giai đoạn 2018 -2020 của UBND tỉnh Lào Cai đã đề ra.

Phương Hiền

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật