SƠ CỨU BẢO QUẢN CHI THỂ ĐỨT RỜI

Tai nạn khiến chi bị đứt rời là một tình trạng cấp cứu. Bên cạnh việc giữ tính mạng bệnh nhân thì cách bảo quản chi thể bị đứt lìa cũng vô cùng quan trọng. Sơ cứu và bảo quản chị bị đứt lìa đúng cách, để phần chi bị đứt sạch sẽ và gọn là yếu tố quyết định sự thành công của phẫu thuật ghép nối phần chi bị đứt rời cũng như khả năng hồi phục.

Đầu tiên người sơ cứu cần bình tĩnh gọi cấp cứu, đưa người bệnh đến nơi an toàn, đảm bảo đường thở luôn thông thoáng.

Về phía xử lý cho bệnh nhân (phần trung tâm của chi thể bị đứt):

• Rửa vết thương bằng nước sạch hoặc nước muối sinh lý, sau đó băng kín vết thường bằng vải sạch hoặc gạc vô trùng, băng ép cầm máu
• Đối với phần chi đứt lìa hoàn toàn:

-Nếu tai nạn đứt lìa ngón tay, chỉ cần băng ép lên vết thương là đủ

-Nếu tai nạn đứt rời bàn tay, cẳng tay, chân, cần băng ép hoặc garo để cầm máu. Xác định thời điểm làm garo và chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Nếu vận chuyển xa, sau mỗi 60-90 phút nới garo 5 phút

-Xử lý phần đứt rời:

+Người xử lý cần rửa tay sạch và đi găng sạch. Rửa sạch nhẹ nhàng chi thể đứt rời dưới dòng nước chảy bằng nước sạch hoặc nước muối sinh lý. Không được rửa bằng xà phòng hoặc hóa chất

+Bọc kín bằng lớp gạc ẩm hoặc vải sạch mỏng quanh phần đứt lìa rồi cho vào túi ni lông mỏng, buộc kín miệng túi để nước không thấm vào

+Đặt túi vào thùng đá lạnh kín

• Đối với phần chi đứt lìa không hoàn toàn:

-Nếu phần chia chưa hoàn toàn đứt lìa mà còn dính một phần trên da thì không được cắt rời

-Dùng gạc băng lại, đặt túi đã bên cạnh để giữ nhiệt mát, tránh dặt túi đá trực tiếp lên vết thương

-Chuyển nhanh đến cơ sở y tế chống sốc và có khả năng triển khai kỹ thuật vi phẫu thuật. Nên liên hệ trước,khẩn trương tốc độ vận chuyển và chuẩn bị tiếp nhận bệnh nhân, tránh lãng phí thời gian vàng để tăng khả năng bảo tổn được chi thể

Tóm lại,mỗi loại vết thương đều có các biện pháp sơ cấp cứu và cách bảo quản chi bị đứt lìa khác nhau. Kỹ thuật sơ cấp cứu có thể bảo đảm tính mạng nạn nhân được an toàn, đồng thời xử lý và bảo quản chi bị đứt đúng cách sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc ghép nối chi sau này.

BS.Phạm Việt Dũng

Đơn vị PTTHTM- TTUB BVĐK tỉnh Lào Cai