PHÌNH ĐỘNG MẠCH NÃO: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ CHẨN ĐOÁN

Phình động mạch não là hiện tượng phồng lồi mạch máu trong não. Phình động mạch não vỡ nhanh chóng đe dọa tính mạng người bệnh. Tuy nhiên, hầu hết các chứng phình động mạch não không vỡ, mà thường được phát hiện trong các trường hợp kiểm tra sức khỏe.

Hình 1: Phình mạch não và phình mạch vỡ.

Nguyên nhân phình mạch máu não

Nguyên nhân của phình mạch não có thể do các bất thường bẩm sinh ở mạch máu não. Tình trạng này cũng có thể xuất hiện phổi biến hơn ở những người vận động quá sức, tác động trực tiếp đến cấu trúc và hoạt động của mạch máu não. Ngoài ra lạm dụng các thức uống có chất kích thích như rượu, bia, thường xuyên hút thuốc lá liên tục… có thể làm gia tăng nguy cơ bị phình mạch máu não.

Những người có tiền sử bị chấn thương tại não bộ hoặc có tiền sử xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, nhiễm khuẩn não… có nguy cơ mắc phình mạch não cao hơn.

Triệu chứng phình mạch máu não

Dấu hiệu  phình mạch não không vỡ: Các túi phình không phát triển, có kích thước nhỏ ít khi gây triệu chứng rõ rang. Nếu túi phình phát triển lơn, chèn ép lên các dây thần kinh và mô não sẽ gây ra những triệu chứng như đau phía sau và trên mắt, liệt một bên mặt, sụp mi, giãn đồng tử…

Triệu chứng khi túi phình mạch não vỡ: Cơn đau đầu đột ngột, kèm theo các triệu chứng như nôn mửa, buồn nôn, yếu liệt cơ thể, méo lệch mặt, hoa mắt, co giất, mất ý thức…

Các phương pháp chẩn đoán phình động mạch não.

Chụp cắt lớp vi tính: Chụp cắt lớp vi tính là phương pháp đầu tiên thường được chỉ định để xác định xem có rò rỉ máu vào não hay không.

Chụp cộng hưởng tử (MRI): Chụp cộng hưởng từ có thể tạo ra hình ảnh chi tiết về động mạch não, thể hiện hình dạng, vị trí, kích thước của phình động mạch não.

Hình 2: Túi phình động mạch não được phát hiện trên máy chụp cộng hưởng từ 1.5 Tesla tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai.

Điều trị phình động mạch não

Có hai phương pháp điều trị chính khi phình động mạch não đã vỡ là phẫu thuật và can thiệp nội mạch.

Hình 3: Phẫu thuật kẹp cổ túi phình.

Hình 4: Coil nút tắc túi phình

Cách phòng ngừa phình động mạch não

Áp dụng chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh, hạn chế đồ uống có cồn. Từ bỏ hút thuốc lá. Chữa trị, kiểm soát những bệnh lý có thể gây ra tình trạng mạch mạch máu não, ví dụ như xơ vữa động mạch, tăng huyết áp… Thể dục thường xuyên với cường độ vừa phải. Tránh stress kéo dài, làm việc quá sức.

Người dân khi các các dấu hiệu bất thường, đặc biệt là đau dầu kéo dài không rõ nguyên nhân cần đến các cơ sở y tế có đầy đủ phương tiện chẩn đoán để khám và khảo sát hệ mạch máu não nhất là các túi phình chưa vỡ để điều trị sớm tránh vỡ túi phình. Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai là cơ sở y tế lớn nhất của tỉnh Lào Cai, được trang bị máy móc hiện đại như máy chụp cắt lớp vi tính đa dãy, máy chụp cộng hưởng tử 1.5 Tesla; Cùng đội ngũ y bác sĩ được đào tào bài bản, chuyên sâu, giúp người dân yên tâm khi đến thăm khám và điều trị.

ThS. BS. Lê Thị Hoàng Liên, Khoa Chẩn đoán hình ảnh.