CÂY RAU MÁ: RAU ĂN – VỊ THUỐC

Rau má có tên khoa học Centella asiatica thuộc họ hoa tán.

      Rau má thuộc loại cây thảo mọc bò, phân nhánh nhiều trên mặt đất, rễ mọc ra từ các mấu của thân, lá có cuống dài, phiến hình thận hoặc gần tròn, mép khía tai bèo. Cuống hoa hình tán đơn mọc ở nách lá gồm nhiều cánh ( từ 1-5 cánh), hoa nhỏ không có cuống màu trắng hoặc phớt đỏ.

      Cây rau má mọc thành đám trên các bãi hoang, bờ ruộng, ven đường, dọc đường sắt, nơi ẩm mát. Ngày nay người nông dân đã trồng nhiều dùng để làm rau ăn, thậm chí là kinh doanh tại các chợ rau quả. Nhiều nhất là ở vùng thanh hóa của Việt Nam.

     Cây rau má thường có ở khắp mọi miền trên đất nước Việt Nam và có mặt ở một số nước nhiệt đới ở Châu Á, thậm chí có ở cả Châu Phi, châu Mỹ…

     Bộ phận dùng của cây rau má là dùng toàn cây, củ, lá và rễ thường được thu hái vào mùa hè thu, loại bỏ tạp chất, rửa sạch, có thể dùng tươi hoặc phơi khô, cất kín dùng dần. Khi dùng rửa sạch cát ngắn dùng theo chỉ định.

          Theo Đông Y rau má có vị đắng, hơi cay, tính hàn. Có tác dụng thanh nhiệt lợi thấp, giải độc tiêu thũng, tán ứ chỉ thống, kháng AIDS .

Công dụng: Được dùng trị cảm mạo phong nhiệt, viêm đường hô hấp trên, viêm gan, lỵ, cảm cúm, ăn phải thức ăn có độc, Rắn cắn, trúng độc nấm, trúng độc thuốc đông dược, ngộ độc sắn hoặc các loại thức ăn…

Các bài thuốc dùng Rau má.

1. Chữa viêm Amydal:

Rau má tươi dã nát vắt lấy nước, thêm dấm ngậm nuốt từ từ.

Rau má tươi 50g, Sữa người 10ml. Lấy rau má tươi rửa sạch giã nát vắt lấy nước, thêm sữa người trộn đều ngậm nuốt.

• Chữa tưa lưỡi trẻ em:

Rau má tươi 30g, chi tử ( quả dành dành) 01 quả. Sắc lấy nước bỏ bã, dùng bông sát trùng tẩm thuốc, chấm rửa lưỡi và khoang miệng.

• Chữa sỏi đường tiết niệu:

Rau má tươi 240g nấu nước uống như nước trà hàng ngày.

• Đau bụng đi ỉa lỏng. lỵ:

Rau má tươi 50-100g rửa sạch thêm 1 ít muối ăn, giã nát vắt lấy nước uống.

Rau má tươi 50g rửa sạch giã nát trộn với nước vo gạo vắt lấy nước uống.

• Ngộ độc thức ăn: Rau má 250g, rễ rau muống 250g rửa sạch giã nát vắt lấy nước  pha với 1 chút nước ấm uống.
• Ngộ độc nấm độc: Rau má 120g, đường phèn 5g. Rau má sắc lấy nước bỏ bã, cho đường khuấy đều uống.
• Thổ huyết, đái ra máu:

au má 30g, cỏ nhọ nồi 15g , trắc bá diệp 15g sắc lấy nước uống.

• PHụ nữ hành kinh đau bụng, đau lưng:

Rau má lấy cả cây thu hái vào lúc có hoa hoặc quả đem rửa sạch phơi khô, tán bột mỗi ngày uống 1 lần 30g vào buổi sáng.

• Viêm gan cấp tính thể hoàng đản:

Rau má 120g-150g nấu nước uống lúc bụng đói uống liền trong 1 tháng.

Rau má, rễ cỏ tranh( Bạch mao căn) đều 30g , giây mơ 15g, cỏ gấu 6g nấu nước uống hàng ngày>

Rau má 30g, nhân trần 15g, chi tử 06g nấu nước hòa thêm ít đường trắng uống 2 lần trong ngày.

Rau má, bông mã đề, nhân trần mỗi thứ 15g nấu nước uống hàng ngày.

1. Viêm gan mãn tính:

Rau má , đan sâm, cỏ mật gấu, cườm thảo mềm nấu nước uống hàng ngày.

Trên đây là tác dụng chữa bệnh của cây rau má với một số chứng bệnh thông thường tại nhà mà ko mất nhiều thời gian cũng không cần phải tốn kém mà rất hiệu quả. Xin giới thiệu để mọi người cùng chia sẻ áp dụng.

BSCKI. Hoàng Văn Lợi – Trưởng khoa Y học cổ truyền