Cao răng và cách phòng ngừa

Cao răng (vôi răng) là mảng bám đã được vôi hóa bởi hợp chất muối calcium phosphate trong nước bọt. Mảng bám cần tồn tại trong miệng khoảng 1 tuần để chuyển hóa thành cao răng.

Cao răng hình thành như thế nào?

Sau khi ăn khoảng 15 phút sẽ hình thành một lớp màng vô khuẩn trên bề mặt răng. Sự hình thành và xuất hiện màng vô khuẩn này giúp các vi khuẩn có chỗ bám trên bề mặt răng. Qua một thời gian ngắn, vi khuẩn tích tụ ngày càng dày lên và hình thành mảng bám.

Ở giai đoạn còn là mảng bám, chúng ta có thể làm sạch chúng bằng bàn chải hoặc chỉ nha khoa. Nhưng khi tồn tại lâu, mảng bám vôi hoá bởi hợp chất muối vô cơ trong nước bọt và nhiều yếu tố khác trở nên cứng hơn, bám rất chắc vào bề mặt răng hoặc dưới lợi. Lúc này, mảng bám đã tiến triển thành cao răng (vôi răng), và chúng ta chỉ có thể đến các cơ sở nha khoa để loại bỏ mảng bám.

Nguyên nhân hình thành cao răng:

• Không có thói quen vệ sinh răng miệng thường xuyên, không chải răng sau khi ăn và trước khi đi ngủ.
• Không dùng chỉ nha khoa làm sạch răng, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển trong các kẽ răng.
• Sử dụng các loại đường hóa học có trong thành phần của các sản phẩm như nước ngọt có gas, bánh kẹo, cũng góp phần hình thành mảng bám nhanh chóng.
• Không biết cách chải răng đúng sẽ không làm sạch được hoàn toàn bề mặt răng, để sót mảng bám, lâu ngày hình thành cao răng.

Tác hại của cao răng:

• Cao răng bám trên răng gây cản trở cho việc vệ sinh răng miệng, dễ gây ra tình trạng hơi thở có mùi hôi.
• Cao răng là nơi trú ngụ lý tưởng của các loại vi khuẩn gây nên bệnh răng miệng. Các vi khuẩn này lên men đường trong thức ăn tạo acid và các hợp chất có tính acid làm hỏng men răng, dẫn đến sâu răng
• Độc tố của vi khuẩn trong các mảng cao răng trong kẽ răng có thể gây ra viêm. Nếu để lâu, vôi răng có thể phát triển dần về kích thước, lan dần xuống phía dưới chân răng, đẩy lợi tụt xuống, dần dần gây bệnh quanh chân răng và có thể làm rụng răng. Vi khuẩn trong vôi răng gây kích ứng nướu răng, tình trạng viêm nướu ở mức độ nhẹ có thể xảy ra với các triệu chứng như nướu sưng, đỏ, chảy máu nướu… Nếu không được theo dõi loại bỏ và vệ sinh đúng cách sẽ tiến triển thành bệnh viêm nha chu, mô nha bị suy yếu, đẩy lợi tụt xuống,  không thể giữ được răng, dẫn đến răng lung lay và hậu quả cuối cùng là rụng mất răng.
• Bệnh nha chu còn gây ra một số bệnh nguy hiểm khác như tim mạch, đái tháo thường… ảnh hưởng đến sức khỏe chung của cơ thể
• Cao răng không những đe đọa sức khỏe của răng và nướu mà nó còn ảnh hưởng đến thẩm mỹ của những chiếc răng. Vì cao răng xốp nên nó sẽ dễ dàng bắt màu. Do đó nếu bạn uống trà hoặc cà phê hay hút thuốc sẽ tạo điều kiện tốt và thuận lợi cho cao răng hình thành.

Cách phòng ngừa cao răng:

Vì những tác hại gây ra bởi vi khuẩn tồn tại trong cao răng, cách tốt nhất vẫn là ngăn ngừa sự hình thành cao răng – môi trường ẩn náu lý tưởng cho chúng.

• Vệ sinh răng miệng thường xuyên, đánh răng tối thiểu 2 lần/ ngày, tốt nhất nên đánh răng sạch sẽ sau khi ăn
  • Súc miệng với nước súc miệng kháng khuẩn hoặc nước muối pha loãng sau khi đánh răng
  • Dùng chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng, loại bỏ các thức ăn thừa bám vào
  • Chế độ dinh dưỡng hợp lý, hạn chế ăn những thức ăn bám dính, cần đánh răng sau mỗi lần ăn những thức ăn có màu, có độ bám dính cao.
  • Thăm khám bác sĩ nha khoa, thực hiện lấy cao răng định kỳ 4-6 tháng/ 1 lần để tránh hình thành cao răng quá lâu, gây khó khăn cho việc làm sạch răng.

Cao Ngọc Thúy – Khoa Răng hàm mặt