Bệnh OSGOOD-SCHLATTER (Viêm lồi củ trước xương chày)

Bệnh Osgood-Schlatter còn được gọi là bệnh viêm lồi củ trước xương chày là tình trạng viêm phì đại phần sụn lồi củ trước xương chày, thường gặp ở trẻ thiếu niên nhất là trẻ nam, ưa hoạt động và có tốc độ phát triển cơ thể nhanh. Lực co kéo nhẹ song tái diễn nhiều lần gây bong một phần ở mỏm xương của lồi củ trước xương chày. Đây được coi là gãy xương do giật mạn tính của xương chày. Osgood – Schlatter có thể coi là bệnh nhưng cũng có thể coi là một hiện tượng sinh lý tương đối bình thường.

Triệu chứng của bệnh chủ yếu là đau tại lồi củ trước ở đầu trên xương chảy, ngay dưới xương bánh chè. Đau lặp đi lặp lại nhiều đợt, nặng lên sau, trong hay ngay sau các hoạt động gắng sức và đôi khi cả lúc nghỉ ngơi. Đau có thể tồn tại vài tháng hoặc thậm chí chỉ hết khi trẻ trưởng thành. Ấn tại vị trí dưới xương bánh chè đau nhiều, hơi sưng, có thể hơi ấm hơn bên lành. Nếu tình trạng bong điểm bám diễn ra lâu dài có thể dẫn đến bị teo cơ.

Chụp xquang hay siêu âm khớp gối: thấy sưng nề mô mềm trước lồi củ xương chày và mất viền ranh giới rõ của gân bánh chè; có thể thấy hình vỡ từng mảnh của lồi củ chảy (thường thấy sau khi khởi phát 3-4 tuần), mặc dù vậy dấu hiệu này có thể chỉ biểu hiện như một trung tâm cốt hóa bình thường.

Ngoài ra bệnh còn có thể được chẩn đoán bằng chụp cộng hưởng từ khớp gối, thấy: sưng nề mô mềm trước lồi củ xương chày. Mất góc nhọn phía dưới của lớp mỡ dưới bánh chè (Đệm mỡ Hoffa). Dày và phù nề đầu xa gân bánh chè. Viêm bao hoạt dịch dưới bánh chè. Phù tủy xương lồi củ xương chày và tổ chức xương xung quanh.

Điều trị

Điều trị thường là điều trị bảo tồn, bao gồm nghỉ ngơi, chườm đá, điều chỉnh hoạt động (giảm các hoạt động làm căng giãn gân bánh chè, đặc biệt là các môn thể thao nhảy và lắc), và thực hiện các bài tập vận động tăng cường cho cơ tứ đầu và gân khoeo. Giảm đau và đệm để ngăn lực ép lên lồi củ chày cũng hữu ích.

Tiên lượng của bệnh Osgood-Schlatter thường là tốt. Bệnh thường tự thoái lui nhưng thời gian để phục hồi có thể mất hàng tháng, có khi đến hàng năm cho đến khi điểm cốt hóa thứ phát (apophysis) hợp nhất.

Trong khoảng 10% bệnh nhân, các triệu chứng có thể tiếp tục ở tuổi trưởng thành. Di chứng lâu dài này xảy ra khi người bệnh không tìm cách điều trị hoặc không tuân thủ điều trị. Có những trường hợp cơn đau có thể kéo dài vài năm.

Trong một số ít các trường hợp, phẫu thuật cắt bỏ các mảnh xương, sụn tự do có thể cho kết quả tốt ở những bệnh nhân trưởng thành khi các biện pháp điều trị bảo tồn thất bại.

Hiện tại bệnh viện đa khoa tỉnh Lào Cai có đầy đủ phương tiện để thăm khám, chẩn đoán và điều trị bệnh Osgood- Schlaster. Bệnh nhân có thể đến Bệnh viện đa khoa tỉnh Lào Cai khám, đánh giá tình trạng cụ thể để có tư vấn phù hợp.

Vi Nguyễn Thúy Hương – Khoa Chẩn đoán hình ảnh