ĂN BỔ SUNG HỢP LÝ

1. Khi nào nên bắt đầu cho trẻ ǎn bổ sung?

Trong 06 tháng đầu chỉ cần cho trẻ bú mẹ. Từ tháng thứ 07, ngoài sữa mẹ, trẻ cần được ǎn bổ sung các loại thực phẩm khác. Hàng ngày, trẻ cần được ǎn đủ 4 nhóm thực phẩm đươi đây:

1. Nhóm thực phẩm cung cấp chất bột – đường
2. Nhóm thực phẩm cung cấp chất đạm
3. Nhóm thực phẩm cung cấp chất béo
4. Nhóm thực phẩm cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ
5. Khi cho trẻ ǎn bổ sung các bà mẹ cần chú ý những điều gì?

Cho trẻ ǎn từ lỏng đến đặc, từ ít đến nhiều, tập cho trẻ quen dần với thức ǎn mới. Số lượng thức ǎn và bữa ǎn tǎng dần theo tuổi, đảm bảo thức ǎn hợp với khẩu vị của trẻ.

Chế biến các thức ǎn hỗn hợp giàu dinh dưỡng, sử dụng các thức ǎn sẵn có tại địa phương. Khi chế biến đảm bảo thức ǎn mềm dễ nhai và dễ nuốt.

Tǎng độ đậm nǎng lượng của thức ǎn bổ sung: Có thể thêm dầu, mỡ hoặc vừng, lạc (mè, đậu phộng) hoặc bổ sung bột men tiêu hóa làm cho bát bột vừa thơm, vừa béo, mềm, trẻ dễ nuốt lại cung cấp thêm nǎng lượng giúp trẻ mau lớn.

Khi cho trẻ ăn bổ sung, trẻ vẫn tiếp tục bú mẹ càng nhiều càng tốt. Cho trẻ ǎn nhiều hơn trong và sau khi bị ốm, cho trẻ ǎn uống nhiều chất lỏng hơn đặc biệt khi bị ỉa chảy và sốt cao.

Không cho trẻ ǎn bánh kẹo, uống nước ngọt trước bữa ǎn vì cho ǎn chất ngọt sẽ làm tǎng đường huyết gây ức chế tiết dịch vị làm cho trẻ chán ǎn, trẻ sẽ bỏ bữa hoặc ǎn ít đi trong bữa ǎn.

3. Tô màu bát bột cho trẻ có nghĩa là gì?

Mục đích của tô mầu bát bột là làm cho bát bột của trẻ có màu sắc của các loại thực phẩm, kích thích trẻ ăn tốt hơn: Màu xanh của rau (rau muống, rau ngót, rau cải, rau dền…); Màu vàng của trứng, cà rốt, bí đỏ và các loại thức ǎn có màu vàng, màu da cam; Màu nâu của thịt, cá, tôm, cua, lươn, nhộng, lạc, vừng…/.

4. Trẻ nên ǎn mấy bữa một ngày?

05 – 06 tháng: Bú mẹ là chính + 1 – 2 bữa bột loãng và nước quả.

07 – 09 tháng: Bú mẹ + 2 – 3 bữa bột đặc + nước quả hoặc hoa quả nghiền.

10 – 12 tháng: Bú mẹ + 3 – 4 bữa bột đặc + hoa quả nghiền.

13 – 24 tháng: Bú mẹ + 4 – 5 bữa cháo + hoa quả.

25 – 36 tháng: 2 bữa cháo + 2 – 3 bữa cơm nát + sữa + hoa quả.

Từ 36 tháng trở đi: Cho trẻ ǎn cơm như người lớn nhưng phải được ưu tiên thức ǎn nên cho ǎn thêm 2 bữa phụ: Cháo, phở, bún, súp, sữa ….

5. Lượng chất đạm (Thịt, cá, tôm, trứng) cho trẻ một ngày là bao nhiêu?

Trẻ 07 – 12 tháng: 100 – 120g thịt hoặc 150g cá, tôm, hoặc 200g đậu phụ trong 1 ngày chia 3 – 4 bữa (nếu cho trẻ ǎn cả thịt, cá, tôm thì mỗi thứ chỉ cần 30 – 40g/ngày), hoặc 1 lòng đỏ trứng gà/bữa. Một tuần cho trẻ ǎn từ 3 – 4 quả trứng.

Trẻ 13 – 36 tháng: 120 – 150g thịt hoặc 150 – 200g cá, tôm, hoặc 250g đậu phụ/ngày, hoặc 1 quả trứng gà/bữa (ǎn cả lòng trắng) 1 tuần ǎn từ 3 – 4 quả trứng.

Trẻ từ 36 tháng trở lên: 200g thịt hoặc 250g cá, tôm, hoặc 300g đậu phụ, mỗi ngày có thể cho trẻ ǎn 1 quả trứng nhưng phải giảm bớt thịt hoặc cá đi (30g thịt nạc, lượng đạm tương đương với 1 quả trứng gà)

6. Cách chế biến thức ǎn cho trẻ như thế nào?

Trẻ càng nhỏ càng phải xay nhỏ, bǎm nhỏ, giã nhỏ. Khi bắt đầu ǎn bổ sung phải cho trẻ ǎn cả cái, không nên chỉ ǎn nước, kể cả rau cũng phải ǎn cả cái.

Nấu bột cho trẻ 07 – 12 tháng tuổi:

+ Bột gạo 4 – 5 thìa cà phê (20 – 25g bột);

+ Lòng đỏ trứng gà: 1 quả hoặc thay thế bằng 3 thìa cà phê thịt, tôm, cá (giã nhuyễn, bǎm nhỏ ǎn cả cái);

+ 20 g rau xanh (2 thìa cà phê bột rau bǎm nhỏ) cho rau khi bột đã chín đun sôi nhắc ra ngay;

+ Dầu ǎn hoặc mỡ: 1 – 2 thìa cà phê.

 Nấu cháo cho trẻ 13 – 24 tháng:

Có thể nấu một nồi cháo trắng nhừ đến mỗi bữa múc một bát vào xoong con rồi cho thêm thịt, cá, trứng, tôm, gan, đậu phụ ….  rau xanh và dầu mỡ như nấu bột nhưng số lượng nhiều hơn.

 Nấu cơm nát cho trẻ từ 24 – 36 tháng tuổi:

Nấu cơm nhiều nước hơn bình thưòng rồi nấu canh thịt, cá, tôm, cua trộn với cơm cho trẻ ǎn.

Trẻ trên 36 tháng: có thể ǎn cơm như người lớn nhưng cần ưu tiên thức ǎn và ǎn thêm các bữa phụ.

* Lưu ý:

– Trẻ ở giai đoạn ăn bổ xung (7 tháng đến 3 tuổi) nhu cầu cung cấp năng lượng từ dầu/mỡ (chất béo) là rất lớn (30-40% tổng năng lượng khẩu phần ăn hàng ngày) Do đó cần bổ sung dầu/mỡ trong các bữa ăn hàng ngày cho trẻ. Không được bắt trẻ kiêng chất béo như người lớn. Cũng không nên kiêng mỡ động vật, mà nên tro trẻ ăn mỡ động vật và dầu thực vật với tỷ lệ như nhau.

– Hãy theo dõi cân nặng của trẻ trên biểu đồ phát triển, nếu trẻ lên cân đều đặn tương ứng với kênh A trên biểu đồ là trẻ đã được nuôi dưỡng tốt.

Lê Huy Lực