Hành trình số hóa công tác in Cassette ở Bệnh viện Đa khoa số 2 tỉnh Lào Cai

BBT: Giữa những bộn bề của công việc, tại Khoa Giải phẫu – Bệnh viện Đa khoa số 2 tỉnh Lào Cai, từng chiếc cassette đựng mẫu bệnh phẩm vẫn ngày ngày được ghi mã số thủ công bằng bút chì. Công việc tưởng chừng đơn giản ấy, lặp đi lặp lại hàng trăm, hàng nghìn lần, lại chứa đựng một gánh nặng vô hình: nguy cơ nhầm lẫn do chữ viết tay không rõ ràng, mực mờ sau khi tiếp xúc với hóa chất và sự lãng phí thời gian, công sức. Đó là câu chuyện của thời gian trước năm 2023 tại Bệnh viện Đa khoa số 2 tỉnh Lào Cai.

Buổi sáng tại Khoa Giải phẫu bệnh, những chiếc cassette nhựa xếp ngay ngắn, từng dòng chữ khắc rõ ràng, gọn gàng, bên cạnh tiếng máy khắc laser hoạt động đều đặn. Ít ai biết rằng, chỉ mới hơn hai năm trước, tất cả công việc này vẫn được làm… bằng bút chì.

“Công việc tưởng đơn giản nhưng đòi hỏi tuyệt đối chính xác. Sai một ký tự là ảnh hưởng đến cả kết quả chẩn đoán của bệnh nhân” – Cử nhân điều dưỡng Vũ Thị Huyền Trang, đại diện nhóm tác giả, nhớ lại.

Khi bút chì trở thành rào cản

Từ 2013 đến 2022, mỗi năm Khoa Giải phẫu bệnh – Bệnh viện Đa khoa số 2 Lào Cai phải ghi nhãn thủ công cho khoảng 3.500 – 4.000 cassette chứa mẫu bệnh phẩm. Phương pháp thủ công – viết bằng bút chì – tồn tại nhiều bất tiện: chữ viết tay khó đọc, dễ mờ khi tiếp xúc với hóa chất hoặc nhiệt độ cao, mất thời gian đối chiếu, thậm chí có năm lên tới hơn 130 cassette bị mờ số. Với một quy trình xét nghiệm vốn đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối, đây là rủi ro không thể chấp nhận.

Mồi lửa từ một câu hỏi

Câu hỏi tưởng chừng đơn giản – “Tại sao không để máy làm việc này?” – đã trở thành mồi lửa. Ý tưởng ban đầu nảy ra khi chị Trang tình cờ thấy một clip trên mạng về máy khắc laser trên đồ lưu niệm: “Nếu công nghệ này khắc được kim loại, gỗ, nhựa, thì tại sao không thể khắc lên cassette y tế?”.

Nhưng máy khắc chuyên dụng trong y tế nhập khẩu có giá gần nửa tỷ đồng – con số nằm ngoài khả năng của bệnh viện. Lựa chọn duy nhất là tự tìm cách chế tạo.

Cải tiến từ một chiếc máy phổ thông

Sau một thời gian nghiên cứu, tìm hiểu, chị Trang và các cộng sự đã chọn máy khắc laser Wainlux Pro K6 – thiết bị phổ biến, giá chỉ khoảng vài triệu đồng – làm nền tảng. Từ đó, họ chế tạo bộ điều khiển tự động với module Arduino Leonardo R3, thêm cảm biến và động cơ để nạp, đẩy cassette. Quan trọng hơn, phần mềm được lập trình để máy khắc chữ, số, mã QR, mã vạch, đồng bộ với phần mềm quản lý xét nghiệm (LIS) và phần mềm quản lý bệnh viện (HIS).

Công nghệ kết hợp khắc laser và in nhiệt qua ribbon mực giúp thông tin vừa nổi, vừa chìm, bền vững trước hóa chất và nhiệt độ cao.

“Chúng tôi muốn sản phẩm phải hoạt động ổn định như máy nhập khẩu, nhưng giá thành chỉ bằng một phần mười lăm” – một thành viên nhóm nghiên cứu chia sẻ.

Thành quả vượt mong đợi

Từ tháng 1/2023, thiết bị bắt đầu vận hành. Sau hơn hai năm, đã có 4.500 cassette được khắc tự động, không còn tình trạng nhãn mờ, sai thông tin. Tốc độ khắc nhanh hơn 3 – 4 lần so với viết tay, giải phóng đáng kể thời gian cho nhân viên y tế. Giải pháp sáng tạo này đã khắc phục hoàn toàn những nhược điểm của phương pháp thủ công.

Chi phí chế tạo khoảng 30 triệu đồng – rẻ hơn 15 – 16 lần so với máy nhập khẩu. Linh kiện phổ thông, dễ thay thế, không phụ thuộc nhà cung cấp nước ngoài. Hơn thế, thiết bị đã được chuyển giao cho Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên phục vụ đào tạo và nghiên cứu.

Tác động vượt khỏi phạm vi một khoa

Giải pháp không chỉ giúp khoa giảm tải mà còn mở ra hướng đi mới cho chuyển đổi số y tế ở Lào Cai. Khả năng tích hợp dữ liệu từ cassette vào hệ thống LIS/HIS tạo nền tảng cho phòng xét nghiệm tự động hóa, đồng thời giúp bệnh viện chủ động hơn trong quản lý và truy xuất mẫu.

Không dừng lại ở đó, thiết kế mở của hệ thống cho phép tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) và PACS (hệ thống lưu trữ và truyền hình ảnh y tế), hướng tới mô hình bệnh viện thông minh.

Giải thưởng và sự ghi nhận

Tại Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Lào Cai lần thứ IX (2024 – 2025), giải pháp đã thuyết phục hội đồng giám khảo cả về tính mới, sáng tạo; tính ứng dụng và hiệu quả kinh tế – xã hội. Việc đoạt Giải Nhất không chỉ là vinh dự cho nhóm tác giả, mà còn là lời khẳng định: sáng tạo có thể bắt đầu từ những vấn đề tưởng chừng nhỏ nhất, miễn là có quyết tâm tìm lời giải.

“Chúng tôi tự hào vì đã biến một công việc thủ công lặp đi lặp lại thành quy trình tự động chính xác, an toàn. Điều quan trọng nhất là bệnh nhân được hưởng lợi” – chị Trang nói.

Hội thi Sáng tạo kỹ thuật – Nơi lan tỏa tinh thần sáng tạo

Với nhóm tác giả, Giải thưởng này không chỉ là một giải thưởng, mà còn là một câu chuyện truyền cảm hứng, khẳng định một chân lý: sự sáng tạo không đến từ những bộ máy đắt tiền, mà đến từ chính trí tuệ, sự nhiệt huyết và khát khao làm những điều tốt đẹp hơn cho cộng đồng của những con người thầm lặng.

Từ những chiếc cassette bé nhỏ, câu chuyện sáng tạo ở Bệnh viện Đa khoa số 2 tỉnh Lào Cai đã góp một phần vào bức tranh đổi mới công nghệ của tỉnh – nơi khoa học và thực tiễn luôn song hành, vì chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Câu chuyện này là minh chứng rõ ràng nhất cho vai trò của Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Lào Cai – nơi những ý tưởng “nhỏ” nhưng giàu tiềm năng được phát hiện, ươm mầm và trở thành những đóng góp ý nghĩa cho sự phát triển của xã hội.

Bình Minh

——————–

Tác giả: Nguyễn Trọng Tuấn (Bút danh: Bình Minh, Quang Minh, Bảo Minh).

Địa chỉ: Ban Khoa học, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Lào Cai.

Đt: 0942.970.510;         Email: mrtrongtuan43b@gmail.com.